مقالات تاسيسية في الفكر الاسلامي
اشارة:
سرشناسه : طباطبايي يزدي، محمدحسين، ۱۳۵۱ -
عنوان و نام پديدآور : مقالات تاسيسية في الفكر الاسلامي/تاليف محمد حسين الطباطبايي ؛ تعريف خالد توفيق.
مشخصات نشر : بيروت: موسسه ام القري للتحقيق و النشر، ۱۴۱۵ق، =[۱۳۷۳].
مشخصات ظاهري : ۵۳۸ص.
فروست : الآثار الكاملة؛ ۱.
موسسه ام القري للتحقيق و النشر؛ ۵.
وضعيت فهرست نويسي : فهرست نويسي توصيفي
يادداشت : عربي.
يادداشت : كتابنامه به صورت زيرنويس.
شناسه افزوده : توفيق، خالد
شماره كتابشناسي ملي : ۱۶۹۶۰۶۵
----------------
***معرفي اجمالي
«مقالات تأسيسيه في الفكر الاسلامي»، مجموعه مباحث، پرسش و پاسخ ها و مقالات فكري و فرهنگي از علامه طباطبايي(ره) است كه برخي از آنها قبلاً در مجلات منتشر شده و برخي نيز براي اولين بار است كه منتشر مي شود. جواد علي كسار مترجم كتاب از فارسي به عربي است.
***ساختار:
كتاب در چهار قسم تنظيم شده است كه هر قسم مشتمل بر فصول و زير فصل هايي است. عمده عناوين كتاب عبارت است از؛ بحثهاي اسلامي، اسلام و احتياجات انسان معاصر، امامت و تشيع، قضايا و بحث هاي قرآني و اجتماعي، زن در اسلام.
***گزارش محتوا:
كتاب با مقدمه اي از مترجم آغاز شده است. مترجم كه به گفته خود صدها صفحه از نوشته هاي علامه طباطبايي را مطالعه كرده، به تبيين مكتب فكري علامه پرداخته است. وي معتقد است كه مكتب فكري علامه پس از انتشار كتاب شريف «الميزان في تفسير القرآن» شكل گرفت و لذا نمي توان بين طباطبايي مفسر و طباطبايي مفكّر تفكيك قائل شد. پس از مقدمه مترجم شرح حال و تأليفات علامه به قلم خود او آمده است. 1- در اين بخش از كتاب چهار مبحث مطرح شده است. ابتدا مقايسه اي ميان اسلام و اديان ديگر انجام گرفته است. علامه معتقد است كه حيات معنوي در اسلام، وسيع تر و عميق تر از اديان و مذاهب ديگر است؛ چرا كه در آن تمامي حركات و سكنات انسان و شيوه نيل به اهداف متعالي ترسيم گرديده است. در دومين بخش به برخي مباحث اسلامي با عنوان اصل مساوات، واقع گرايي، توازن بين ماده و معنا، علم و معرفت از ديدگاه اسلام پرداخته شده است. عرفان اسلامي، اسلام و احتياجات انسان معاصر، اساس دعوت اسلام، ارتباط بين عقيده و اخلاق و عمل ديگر عناوين است كه در اين بخش از كتاب مي توان مطالعه نمود. 2- اين قسمت از كتاب با تبيين معناي «ولايت» آغاز شده است. شيوه استدلالي علامه در اين بحث با توجه به فلسفه اجتماعي اسلام صورت گرفته و با شيوه استدلال فقهي در استنباط احكام متفاوت است. اسلام ديني است كه بر اساس فطرت بنا نهاده شده و لذا احكام فطري و ضروريات آن مورد توجه اسلام بوده است. از جمله اين ضروريات و اصول فطري مسئله «ولايت» است. اگر چه اين موضوع از روشن ترين مسايل در زندگي مسلمين بوده، اما احدي درباره آن از رسول اكرم(ص) سؤال نكرد؛ البته در زندگي حضرت و پس از هجرت احكام ولايت در اداره امور مردم و نصب واليان و قضات و ارسال مبلغين و... متجسّد بود. علامه در ادامه اين بحث به تبيين احكام ثابت و متغير در جامعه اسلامي پرداخته و موضوع ولايت فقيه را نيز مورد مطالعه قرار مي دهد. بررسي نهضت سيدالشهداء(ع)، ظهور شيعه، اجتهاد و تقليد، اسلام و جنگ، پرسش هاي پيرامون امام مهدي(عج) و زيارت عتبات مقدسه از ديگر عناوين اين بحث است. 3- بيشتر مباحث اين بخش پيرامون موضوعات قرآني است. رؤيا، محكم و متشابه، ختم نبوت، توسل و فواتح سور از جمله اين مباحث است. در پايان اين بخش چند موضوع اجتماعي نيز مورد مطالعه قرار گرفته است. ابتدا ارتباط قانون با ايمان به پروردگار مورد بررسي قرار گرفته است. نويسنده پس از تبيين نياز انسان اجتماعي به ضوابط و قوانيني كه حقوق افراد در آن حفظ شود، سعادت حقيقي در اسلام را در قوانيني مي داند كه سعادت دنيا و آخرت وي را تأمين كند؛ لذا چنين نتجه-گيري مي كند كه قوانين زندگي بشري بايد بر اساس فطرت و نظام خلق و تكوين باشد نه بر مبناي قوانيني كه انسان براي تحقق منافعش تنظيم كرده است. مفاسد اجتماعي مشروبات الكلي و ربا از ديگر مباحثي است كه به آن توجه ويژه شده است. ?- علامه اين قسم را در چند فصل تدوين كرده است. ابتدا جايگاه زن در اسلام با توجه به مكاتب بشري ديگر مورد مطالعه قرار گرفته است. پس از آن مسئله متعه و ازدواج موقت و تعدد زوجات نبي اكرم(ص) و تفسير برخي آيات پيرامون زن تبيين شده است. در پايان كتاب نيز چهل سؤال در مباحث مختلف فقهي و عقيدتي به ترتيب مطرح و در بخش دوم به اجمال پاسخ داده شده است.
***وضعيت :
فهرست مطالب كتاب در انتهاي اثر ذكر شده است. كتاب؛ مشتمل بر پانوشت هايي از نويسنده و مترجم است و پاورقي هاي مترجم مشخص شده است.
***منابع :
مقدمه و متن كتاب.
ص: 1
هذا الكتاب ...:
[كلمة المؤسسة للطبعة الثانية]؛ مقدمة المترجم؛ التصدير؛ القسم الأول بحوث اسلامية؛ القسم الثاني الامامة و التشيع؛ القسم الثالث قضايا و بحوث قرآنية و اجتماعية؛ القسم الرابع المرأة في الرؤية الاسلامية؛ محتويات الكتاب
National bibliography numbers
1696065